Legimitatiebewijs.

 

Begin jaren negentig heb ik een tijd voor een organisatie gewerkt die zich bezighield met het verstrekken van consumptieve kredieten aan mensen. Met andere woorden, leningen die werden verstrekt voor de aanschaf van kapitaalgoederen en dan vooral auto’s. De organisatie werkte samen met tussenpersonen en autobedrijven die de vooraf geknede cliënt hoopvol bij ons afleverden. Ik heb geen idee meer hoe ik daar terecht ben gekomen. Misschien was het een vakantiebaan waar ik nog een tijdje bleef hangen. Het is me in deze korte periode wel duidelijk geworden dat veel mensen tegen de klippen van de kapitalistische maatschappij aanlopen. Ondanks het ontbreken van social media in die tijd hadden toen ook al veel mensen het gevoel dat het gras bij de buren veel groener was. Ook in de jaren negentig vierde hedonisme hoogtij en was men van mening dat meer beter was. Uiteraard is dat niet zo en je zou denken dat men intussen wel iets geleerd heeft. Helaas niet. U hoeft maar in de uitgedoofde ogen om u heen te kijken en u weet voldoende.

De procedure was vrij simpel. Via de telefoon of fax kregen we een aanvraag binnen. Ik noteerde alle benodigde gegevens, nam via een computer contact op met het Bureau Krediet Registratie, schoof de aanvraag door naar een kredietbeoordelaar die een positief of negatief oordeel gaf. Ik gaf het oordeel weer door aan de tussenpersoon of autohandelaar wat bij een negatief oordeel regelmatig discussies uitlokte.

De krenten in de pap waren echter de cliënten die fysiek langskwamen. U moet weten dat het kantoor om de hoek lag van de wijken Crooswijk en het Oude Noorden. Dit zijn prachtige wijken maar deze staan er niet om bekend dat ze een grote populatie aan Captains of Industry en Wonderkinderen hebben. Ik kan me één van mijn eerste gesprekken met clïenten nog goed voor de geest halen. De bel van de deur ging  en ik zag ze binnenkomen. Hij had een Javaanse Jongen in zijn mondhoek hangen en kwam al rokend het pand binnen. Zij kwam er al rochelend achteraan sloffen. 

‘Ik wilt een lening aanvragen en hept mun legimitatiebewijs meegenomen, ‘zei hij terwijl hij een vodje op de balie gooide. De odeur van uitgedoofde sigaar en zure sherry hing om hen heen.

‘Ga zitten, ‘zei ik. ‘Dan pak ik wat formulieren. ‘

Ik nam een vragenlijst met ze door en dat had wel wat voeten in de aarde. Ik kreeg zelfs het idee dat ze zich hun eigen naam niet meer konden herinneren. Op een gegeven moment kwam ik bij het belangrijkste onderdeel, onderdeel lopende leningen elders.

‘Nergens, ‘zei hij. Dit is de eerste keer dat ik wat leen.’

Ik stond pas aan het begin van mijn indrukwekkende loopbaan maar had al een karrevracht aan mensenkennis ontwikkeld. Ik ben benieuwd, dacht ik, als ik dadelijk een toets ga doen bij het Bureau Krediet Registratie. Ik gaf hem zijn legimitatiebewijs terug en meldde dat we zo spoedig mogelijk contact zouden opnemen voor de uitslag. Een uitslag die ik zonder BKR toetsing en kredietbeoordelaar ook zelf wel kon invullen.

Het Bureau Krediet Registratie verzamelt data over kredieten, betalingsachterstanden, schuldhulp en dergelijke. Een kredietverstrekker kan zo toetsen of een mogelijke cliënt kredietwaardig is. U moet zich voorstellen dat er persoonlijke leningen en doorlopend kredieten met rentepercentages van tussen de tien en vijftien procent en ook gedrochten als Comford Card bestonden. Dit is een soort van creditcard waarmee je op krediet allerhande troep kon/kan kopen. De rentepercentages konden vroeger oplopen tot wel twintig procent. De bedragen die aan rente werden betaald waren hallucinerend. Zat je eenmaal aan de verkeerde kant van de financiële draaikolk dan kwam je er niet meer uit met alle gevolgen van dien. Het BKR werkte met lettercodes, drie letters op een rij meen ik. Kreeg je bij de aanvraag DDD te zien dan was de cliënt financieel volkomen gezond. Daartussen had je alle mogelijke varianten tot je bij AAA uitkwam. U kunt zich wel een voorstelling maken wat deze code betekent. Een populaire bezigheid in die tijd was het oversluiten van leningen. Op deze manier werd een slecht afbetaalde lening overgenomen door een nieuwe lening, vaak verstrekt door een nieuwe kredietverstrekker. Je was dan als cliënt van het gezeur om de maandelijkse betalingen van je oude kredietverstrekker af. Je betaalde wel meer rente bij je nieuwe kredietverstrekker maar je had voorlopig even rust. Ik toetste mijnheer Legimitatie bij het BKR en zag drie vette letters A op een rij staan. Het aantal al dan niet overgesloten en niet kordaat afbetaalde leningen in het verleden was indrukwekkend. Lachend legde ik de aanvraag bij de kredietbeoordelaar die al schaterend een negatief advies gaf. Minder lachend pakte ik de telefoon. Het was mijn taak mijnheer Legimitatie te bellen voor de uitkomst. Het werd een dynamisch gesprek. Ik heb zelden zoveel martelmethoden door de telefoon gehoord en toen hij zei dat hij wel even langs zou komen vertelde ik hem dat we een hele grote lekkage hadden en dat de politie met tien man voor onze deur het verkeer stond te regelen.

U vraagt zich nu misschien af wat ik wil vertellen met dit verhaal. Heel eenvoudig. Het moraal van het verhaal is : Wilt u uw geld in uw zak houden, laat uw legimitatiebewijs thuis als u op pad gaat.

 

Foto : Raymond Swaep